Abakan

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: abakan

Abakan (język polski)[edytuj]

Abakan (1.1)
Abakan (1.2)
wymowa:
IPA[aˈbakãn], AS[abakãn], zjawiska fonetyczne: nazal., ?/i
podział przy przenoszeniu wyrazu: A•ba•kan[1]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

(1.1) geogr. miasto w azjatyckiej części Rosji położone nad rzeką Abakan (1.2), stolica Chakasji[2]; zob. też Abakan w Wikipedii
(1.2) geogr. rzeka w Rosji, lewy dopływ Jeniseju[3]; zob. też Abakan w Wikipedii
odmiana:
(1.1-2) blm,
przykłady:
(1.1) Obecnie Abakan jest ośrodkiem eksploatacji węgla kamiennego i rud żelaza[5].
(1.2) Abakan zamarza na około pięć miesięcy.
składnia:
kolokacje:
(1.1) być / bywać / zamieszkać / mieszkać / pomieszkiwać / żyć / pracować / urodzić się / umrzeć / osiedlać się / osiedlić się w Abakanie • wyjeżdżać / wyjechać / jechać / dojechać / udać się / wprowadzać się / wprowadzić się do Abakanu • przyjeżdżać / przyjechać / jechać / wyprowadzać się / wyprowadzić się z Abakanu • być / stać się mieszkańcem / mieszkanką Abakanu • mieszkaniec / mieszkanka Abakanu • droga / ulica / plac / dom / budynek / mieszkanie / siedziba w Abakanie • pochodzić z Abakanu • przeprowadzać się / przeprowadzić się do Abakanu
(1.2) leżeć nad Abakanem • u ujścia Abakanu • źródło / bieg / koryto / (prawy / lewy) dopływ / ramię / dorzecze / dolina / wody / nurt / płycizna / zakręt / zakole / brzeg / dno / odnoga / ujście / głębokość / szerokość Abakanu • nad Abakanem • Abakan wypływa / płynie / wije się / meandruje / kieruje się / niesie wody / przybiera / wylewa / zatapia / opada / nawadnia / odwadnia / wysycha / przepływa / opływa / dopływa / wpływana prawym / na lewym brzegu / u źródeł / u ujścia Abakanu • pływać / płynąć Abakanem
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) miasto
(1.2) ciek wodny, rzeka
hiponimy:
holonimy:
(1.1) Chakasja, Federacja Rosyjska, Rosja
meronimy:
(1.2) woda
wyrazy pokrewne:
rzecz. abakański, abakańczyk mos, abakanka ż
przym. abakański
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) od (1.2)
Pierwsze zabudowania na miejscu obecnego miasta powstały w 1675 roku. Pierwotnie nosiły nazwę „Abakański ostrog”[6] (ros. Абаканский острог Abakanskij ostrog) lub „Abakańsk[6] (ros. Абаканск Abakansk), w późniejszym czasie Ust'-Abakan(skoje) (ros. Усть-Абакан(ское)[7], dosł. ujście Abakanu). W 1925 powstało osiedle Chakassk (ros. Хакасск), a w 1931 roku nadano mu status miasta i obecną nazwę Abakan.
(1.2) Miejscowe podania opisują walkę, jaką stoczył bohater przeciwko wielkiemu niedźwiedziowi, który od lat stanowił postrach okolicy. Śmiertelnie ranne zwierzę uciekło, a w miejscu, gdzie padło, powstała wielka góra, z której trysnęły źródła Abakanu (czyli rzekomo po chakasku „krwi niedźwiedzia”, aba „niedźwiedź”, kan „krew”)[8][9][10]. Przypuszczalnie jednak nazwa ma powiązania z irańskim āp- „woda” albo turkijskim aba „ojciec”, „niedźwiedź”[7]. Inna hipoteza odwołuje się do dawnego ludu o nazwie Aba, mówiącego lub mającego kontakty z językiem z rodziny jenisejskiej, a Aba-kan znaczyłoby droga (należąca do) Aba[8].
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Hasło „Abakan” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 1.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, oprac. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2013, ISBN 978-83-254-1988-2, s. 220.
  3. Lech Ratajski, Janina Szewczyk, Przemysław Zwoliński, Polskie nazewnictwo geograficzne świata, PWN, Warszawa 1959, s. 190.
  4. Lech Ratajski, Janina Szewczyk, Przemysław Zwoliński, Polskie nazewnictwo geograficzne świata, PWN, Warszawa 1959, s. 183.
  5. Artykuł Abakan (miasto) w polskojęzycznej Wikipedii, pl.wikipedia.org
  6. 6,0 6,1 Wielka encyklopedia powszechna ilustrowana, t.1, s. 15, Warszawa 1890.
  7. 7,0 7,1 Aleksandr Anikin, Русский этимологический словарь [Rosyjski słownik etymologiczny], t.1, s. 65, 2017.
  8. 8,0 8,1 Władisław Michajłowicz Torosow, Абакан [Abakan], 1994.
  9. Hasło Abakan w: OnlineSlovari
  10. Jan Grzenia, Słownik nazw geograficznych z odmianą i wyrazami pochodnymi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15609-1.

Abakan (język węgierski)[edytuj]

Abakan (1.1)
Abakan (1.2)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, nazwa własna

(1.1) geogr. Abakan (miasto)
(1.2) geogr. Abakan (rzeka)
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: